Ở Việt Nam, bạo lực học đường đang trở thành mối lo của phụ huynh, ngành giáo dục và toàn xã hội. Nó không chỉ ảnh hưởng đến những người trong cuộc mà còn ảnh hưởng tới cả một thế hệ trẻ, ảnh hưởng trưc tiếp tới tương lai của dân tộc. Chính vì vậy, hiểu thế nào là bạo lực học đường, cách phòng tránh xảy ra bạo lực là hết sức quan trọng và thiết thực. Đối với trẻ em đang ở lứa mầm non cũng vậy, để tránh xảy ra bạo lực học đường trong trường mầm non thì trước hết chúng ta phải hiểu bạo hành là gì?
Bạo hành là hành động và lời nói có tính chất lăng mạ, đay nghiến, xỉ vả, xúc phạm, chà đạp, đánh đập, tra tấn… bất chấp pháp luật, đạo lý, làm tổn thương thể xác và tinh thần của người khác.
Bạo lực đối với trẻ em là các hành vi sau:
- Lăng nhục, chửi mắng, xúc phạm nhân phẩm, danh dự, cô lập, xua đuổi hoặc gây áp lực thường xuyên về tâm lý, gây tổn thương về tinh thần, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
- Hành hạ, ngược đãi, đánh đập hoặc có hành vi cố ý khác xâm hại đến sức khoẻ, tính mạng của trẻ em.
- Đối xử tồi tệ, bắt nhịn ăn, nhịn uống, bắt chịu rét, mặc rách, không cho hoặc hạn chế vệ sinh cá nhân, bắt làm những việc trái đạo đức xã hội.
- Không chỉ vậy bạo lực còn là những cử chỉ, hành động thờ ơ với trẻ.
- Hay còn là thái độ không quan tâm hay lạnh nhạt với trẻ.
Hậu quả của hành vi bạo lực về thể chất: Đau đớn, thương tích, ảnh hưởng xấu đến phát triển cơ thể. Về trí tuệ: Học hành giảm sút, chậm phát triển trí tuệ. Về hành vi: Thụ động, ngại giao tiếp, rối loạn hành vi, hung hăng, cư xử bạo lực với ngưới khác. Về tâm lý: Mặc cảm, tự ti, mất lòng tin, thờ ơ, né tránh, gây rối nhiễu tâm lý. Làm xói mòn đạo đức gia đình và xã hội, gây bất ổn hoặc tan vỡ gia đình, ảnh hưởng xấu đến trật tự, an toàn của cộng đồng và xã hội.
* Là GV trực tiếp giảng dạy trẻ, tôi dạy trẻ 5 kỹ năng cơ bản để kêu cứu:
1. Né tránh: Đếm từ 1 đến 5, hít một hơi thở sâu, bỏ đi thật nhanh.
2. Đàm phán với sự thân thiện: Nói với giọng bình tĩnh, tốc độ chậm, rõ ràng; Nhìn thẳng khi nói chuyện.
3. Đàm phán với sự cương quyết: Giọng nói quyết đoán, tông cao; Nói với kẻ bắt nạt bằng các mệnh lệnh chủ động như: "Dừng lại ngay! Bạn đang làm tôi đau! Tôi không thích những gì bạn đang làm với tôi!". Không sử dụng các mệnh lệnh bị động như: "Đừng đánh tôi! Xin hãy tha cho tôi!".
- Cảnh báo hậu quả nếu hành vi bạo lực tiếp diễn: "Tôi sẽ báo với cô giáo và bố mẹ của tôi ngay!".
4. Tìm sự hỗ trợ khẩn cấp: Cố gắng đứng thẳng, đầu ngẩng cao, dáng điệu tự tin (người rướn về phía trước, mắt mở to, nhìn thẳng không chớp); Đi nhanh đến một nơi có đông người hơn; Trong trường hợp không thể chống cự, cuộn tròn người để bảo vệ vùng ngực, bụng, hai tay che theo hình khiên để bảo vệ bộ phận đầu và tai.
5. Báo cáo: Thông báo ngay với một người đáng tin cậy như người thân trong gia đình, thầy cô giáo, hàng xóm, bạn thân… về sự việc; Thông báo với bất kỳ người ngoài cuộc nào đang có mặt tại hoặc gần hiện trường: bảo vệ nhà trường, bác lao công, người đi đường, bạn cùng lớp…
* Để phòng ngừa và ngăn chặn tình trạng bạo lực học đường hiện nay, cần thực hiện tốt các giải pháp sau:
- Nâng cao vai trò, vị trí và trách nhiệm của gia đình trong việc bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em.
- Tiếp tục thúc đẩy phong trào Ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu thảo hiền;
- Xây dựng gia đình văn hóa. Loại bỏ các hành vi bạo lực ra khỏi đời sống gia đình.
- Nâng cao kiến thức bảo vệ cuộc sống trẻ em và giáo dục kỹ năng sống cho trẻ em tại gia đình.
Như vậy: Chúng ta cần phối hợp chặt chẽ giữa 3 môi trường giáo dục: Gia đình - Nhà trường - Xã hội. Với cương vị là một người giáo viên tôi luôn sẵn sàng chuẩn bị cho mình một tâm thế tốt mỗi khi tới lớp, luôn dành tình yêu nghề, mến trẻ. Đảm bảo cho trẻ luôn được an toàn về thân thể cũng như tâm lý trong vòng tay yêu thương của cô khi đến trường đến lớp.